Maori Deeds of Old Private Land Purchases in New Zealand, From the Year 1815 to 1840, with Pre-Emptive and Other Claims

Te Wahapu Block, River Kawakawa, Bay of Islands District

Te Wahapu Block, River Kawakawa, Bay of Islands District.

1831. 1 June. Bay of Islands District.

He

tuhituhi hokonga wenua i te Pei o Hairangi i Nutirengi, he tuhituhi no te hokonga e nga tangata maori tokomaha, ko o ratou ingoa kua oti te tuhituhi; Me to Kirepeti

Te Wahapu.

Mea mo te hokonga. E mea ana Na, na taua Kirepeti Mea kaihanga kaipuke o te

Gilbert Mair.

kainga i huaina ko Pitahere, i Koterani no nga rangatiratanga huihui o Piritane Nui, a Airirani. Na, na te atawai o te Atua e noho nei a Kingi Wiremu te tuawa hei Kingi, a e pono ana taua Kirepeta Mea e rongo ana ki taua Kingi Wiremu te tuawa, ki o muri i a ia, ki nga tangata katoa e meinga aua hei wakarite mona, a ekore ia e rongo ki etahi tangata ke atu. E mea ana i hiahia ia kia noho i taua kainga me ona wahi kia mahi ai i tona mahi, me ara atu mahi tika katoa ona i taua Pei o Hairangi i Nutirengi i ara wahi ke atu ano ranei i Nutirengi ingoa aha ranei, a kia noho i aua wahi mahi ai i ona mahi me te tiakina ano e taua Kingi Wiremu te tuawa me o muri i a ia me nga tangata hei wakarite mona, mo aianei nei ano, kua wakaae kia hokoa a kua hokoa etahi wenua

[350 acres.]

kikonei. Ua oti ia te wakarite nga utu me nga tini taonga me nga mea i tuhituhia ki konei. A ko aua taonga me aua mea kua hoatu, kua ea ki te hunga kua mau nei o ratou ingoa me o ratou tohu ki te pukapuka nei, a e mea ana ano ratou, kua riro atu ki a ratou aua mea he mea wakarite ki o ratou ingoa, kua rite nga utu ki a ratou mo aua kainga kei anga kei tohe amua atu kia hanga kia wakaarahia te aha noa te aha noa ranei e ratou ki runga ki aua kainga e ratou ranei, e o ratou hunga, e o ratou wanaunga, e o muri ranei i a ratou. Ko ratou ra enei:—
Ko te Toru. Kotahi pu, kotahi kaho paura, kotahi puka, ngahuru pauna tupeka, tekau ma rua paipa. Mo te kainga e ahu atu ana ki Motukahakaha, tika tonu atu te kaha ki te Hauta ra runga i na maunga ki te wakamate nga o Rua Mokomoko tae noa ki te kaha e ahu atu ana ki te Weta, ko taua kaha te porotutukitanga o te taha ki te Ita o te kainga e ahu atu ra te taha o te moana ki te Nota, tae noa ki Waipara.
Ko Kowai.
Ko te Kapotai.
Ko Haututu. 4 Tangata Maori no Nutirengi.
Ki a Hamu, wahine maori. Kotahi pu, kotahi puka kotahi kaheru, kotahi kohua, kotahi patiti, ngahuru pauna tupeka, tekau ma rua paipa kotahi rau paea, erua kutikuti, kotahi paraikete, tekau pauna paura, e rua rau mata. Mo te kainga ara mo Waipara mo te Motu ara te Toretore, ko te tutukitanga o te Ita kei te wahi kua oti nei te wakahua a Motu Kahakaha, ko tetahi ki te Nota e anga aua ki te Pei ara ki te moana, ka ra reira tonu a tae noa ki te rae e anga ana ki te Toretore e hono ana ki te tuawenua ina pakoa te tai a ko taua Toretore e kapi ana i te moana taka noa. Ko te tino rae o te Ita ia o te Awa o te Kawakawa, a kua hokoa tahitia me Waipara, kahore he wahi o ia kainga kihai hokoa.
Ki a Taratikitiki, he tangata maori. Kotahi pu, kotahi kaheru, kotahi puka, kotahi patiti, ngahu pauna tupeka, tekau ma rua paipa, e rua kutikuti, e rua rau mata, e rima tekau paea. Mo te Heiawa mo te wahi e hono ana ki Waipara i te rae e anga ana ki te Toretore e araia ana e te tai ki te Hauta maro tonu atu ki rae i te taha ki te Wahapu.
Ki a Hoia, he tangata maori. Kotahi pu, kotahi puka, kotahi kaheru, kotahi patiti, ngahuru pauna tupeka, tekau ma rua paipa, e rua, kutikuti, e rua rau mata, e rima tekau paea, kotahi kohua.
Ki a Hiamoe, tangata maori. Kotahi pu, kotahi kaho paura, kotahi kohua, kotahi puka, kotahi patiti, e rua rau mata, tekau pauna tupeka, tekau paipa, e rua kutikuti, kotahi rau paea. Mo te kainga i te Wahapu mo te wahi e hono ana ki te Heiawa i te taha ki te Nota, e araia ano i te tai ahu atu ana ki te Weta tae noa ki te toka e wakangaromia ana e te tai tutuke he tata ki Kumaratahi.
Ki a to Pukututu. Kotahi pu, kotahi kaho paura, kotahi puka, kotahi kaheru, kotahi kohua e rua rau mata, tekau pauna tupeka, tekau ma rua paipa, kotahi rau paea, e rua kutikuti, kotahi patiti. Mo nga kainga erua mo Kumaratahi, mo te Kohekohe, e hono ana taua Kumaratahi ki te Wahapu ki te taha ki te Nota, a tika tonu atu ra te moana ki te Hauta ki te awa ki te repo manawa e hono ana i reira ki te Kohekohe, a, maru tonu atu taua Kohekohe ki te moana ki te Hauta ki te awa ki waenganui o te repo nui ma nawa, ki te Rua Mokomoko, tika tonu atu i te taha o taua awa ki te wakamatenga tutuki ana i reira ki te kaha e maro atu ana ki te Ita, ka hono i reira ki te kaha i runga i nga maunga e ahu atu ana ki te Hauta i Motu Kahakaha. Ko nga kaha e rua i wakahuatia nei nga wakaporonga o aua kainga o te Hauta o te Ita, a ko to Toretore te hono atu ana ki ara e araia ana e te wai moana, ki te Nota ki te Weta.

Receipt.

A e wakaae ana nga tangata kua riro atu ki a ratou na taua Kirepeti Mea, ehara i te tangata ke atu, nga mea kua oti nei te tuhituhi ki konei, a e mea ana ratou, heoi, kua ea te utu mo aua kainga, a ko taua hunga kati te pupuri i aua kainga e ratou, e o ratou tamariki, e o ratou wanaunga, e o ratou huanga ano hoki, otira ka tukua katoatia ki taua Kirepeti Mea, ta te mea kua riro i a ia, a e hei ano taua Kirepeti Mea te mahi, te ngaki,

the

hanga ware, a e hei ano te mea i taua kainga, te tuku atu ki a wai noa atu ranei, pena me to tawahi i te Rangatiratanga o Piritane Nui o Airirani, a e hei ano taua Kirepeti Mea te mea atu ki taua Kingi Wiremu ki taua kainga, ki ona tangata wakarite mona, kia wakaorangia ia ina poka ake te tangata tango i aua kainga, ahakoa Pakeha, ahakoa tangata maori, a e u taua Kirepeti Mea me ana Uri me ona huanga me o muri iho i a ia te pupuri ki aua kainga katoa ekore ratou e hei te tango, o ratou wanaunga ranei, o ratou uri ranei me o muri iho i a ratou ki te tikanga o ta te tangata maori o ta Piritani Nui ranei, hore rawa. A ka oti tenei hokonga te wakamaori ki te Ukenenga o ta nga Mihanere o Piritani Nui ki te tikanga o a ratou Reta, me nga ingoa o te hunga tawito no ratou nei te kainga, me nga ingoa ano hoki o te hunga nona nei te kainga i tenei ra ma nga Mihanere e noho nei ano i tenei wenua, a ko tenei wakamaoritanga kua oti te korero ki aua tangata maori o Nutireni, na ratou nei i hoko aua kainga, a kua na rawa o ratou ngakau, kua meinga ano hoki o ratou tohu ta te mea hoki kua tatu te utu,

ara, nga mea kua oti nei te tuhituhi ki konei, ehara i te mea tinihanga, ehara i te mea tahae, ehara i te mea wakawai. Ko te wakaae hoki tenei a ratou, kua oti te wakapa o ratou tohu ki konei, i te ra tuatahi o Hune i te tau o to tatou Ariki, o Ihu Karaiti, Kotahi mano e waru rau e toru tekau ma tahi. I meinga tenei ki te ngakau pai, ahakoa he, ahakoa aha ranei, ka oti te tuhituhi nga ra me nga tau ki ta Piritani nei ritenga, ta te mea kahore hoki o konei tikanga i tenei wenua i enei ra.

Ko nga ingoa tangata maori—
Taratikitiki x tona tohu.
Hoia x tona tohu.
Hiamoe x tona tohu.
Pukututu x tona tohu.
Hamu x tona tohu.
Toru x tona tohu.
Kokowai x tona tohu.
Kapotai x tona tohu.
Haututu x tona tohu.

Ko te kai titiro ki nga tohu Ko te kai titiro i nga ingoa—
Signed Ao.
Signed Reureu.
Signed Tihei tona tohu x.
Signed William Gilbert Puckey.

True Copy.
Henry Tact Kemp.