18
Te mokai koko a Iwi-katere

Na Hori Ropiha

Na, ko tenei tangata ko Iwikatere koia te tangata nana te mokai koko i akona ki nga karakia katoa, ki nga mahi katoa a te tangata. Matau ana taua manu ki nga ritenga katoa, ki nga matauranga katoa, a nui rawa atu te matau o taua manu. Riro katoa māna te whakahaere me nga karakia, a ka tae ki te ngahuru o Poututerangi mana katoa e pure nga mara kumara, he nui te matau o taua manu. Tae ana ki tetahi tau katahi ka tonoa atu e Tama-te-ra tona tangata haere ki a Iwi-katere kia homai tona manu hei karakia ake i aku kumara.' Haere ana te tangata, ka tae katahi ka ki atu a Iwi-katere: "I haere mai au ki te tiki mai i to manu hei pure i a matou kumara." Katahi a Iwi-katere ka ki atu: "Taihoa, kaore ano aku kumara i purea, kia oti aku te pure ka tiki mai ai." Hoki ana tangata ra, ka tae ki a Tama-te-ra ka riri; katahi a Tama-te-ra ka ki atu: "Akuanei, kia po, kia warea nga tangata e te moe ka haere ai koe ki te whanako mai i te manu a Iwi-katere." Heoi, i te po ka warea te pa e te moe, katahi te tangata a Tama-te-ra ka haere; ka tomo ki roto ki te pa, kua moe katoa te pa; katahi te whanako ra ka haere atu ki te whare o Iwi-katere raua ko tona mokai koko. E haere atu ana ano te whanako ra kua mohio te manu ra kai te haere atu te kaiwhanako i a ia. Na, ka timata te whakaara a te manu ra i tona ranga-tira, karanga noa ki tona ariki, karanga noa, moe tonu a Iwi-katere; karanga noa te manu ra: "E Iwi! Ka riro au! E Iwi! Ka riro au i te whanako; E Iwi! E ara, ka riro au." Ka mau te ringa o te whanako ra, haere atu ana i te whanako te manu ra, ka riro.

I te ata ka ara a Iwi-katere, katahi ka whakarongo kia korero mai tona manu, kore noa iho tona manu e korero. Katahi a Iwi-katere ka puta ki te titiro, e kua kore tona manu! Ko te mahi ra hoki a taua manu, page 402haere ake ana te ata ka korero, ka whakarongo te iwi katoa ki nga korero o tera e panui ana taua manu i riro noa ake nei i te whanako. Ka tangi a Iwi-katere ki tona manu, mohio tonu ia na Tama-te-ra i whanako. Katahi ka haere te taua, ko Te Koura-kairapaki ka mate, ko te ngaki mate tenei mo te manu ra. Ka mau te riri i konei; katahi ano ka amiotia e Iwi-katere, puta noa ki Turanga; na, katahi ka haere mai, haere ana ki tetahi, haere ana ki tetahi, ka kapiti ana ko Te Waiau, ka mate te taha ki te whanako ki a Tama-te-ra. Ko Tauparoa he parekura, he mano ki te matenga no te mokai a Iwi-katere. Ka whati mai a Ngarengare i Te Wairoa, ka mahue atu a Te Wairoa mo Iwi-katere me ona uri, e noho mai nei ano I Te Wairoa. Ko Ngarengare me tana tama me Tama-te-ra noho noa mai ko Heretaunga nei; ka noho puta ake ona uri e noho nei i Heretaunga, puta noa ki Wairarapa, a hoki atu ano etahi o ona uri ki Te Wairoa; na te whanako nei nga rangatira o Heretaunga nei.

Na, ko te whakapapa mai tenei o Ngarengare:—

Anei etahi korero mo Te Tauira, mo Ngarengare ma e whai ake nei, otira he tangata ke nana i korero mai—

Ko te take tenei o Rakaipaka, o Manuhiri me tona whanau, a Mate-te-rangi, a Makore, a Pupunui, a Hinga-whakaruru, a Maru, a Pareora, a Rakaipaka me tana whanau, a Kaukohea, a Pokia, a Tamatea-ahirau, a Marokore, a Te Urewera, a Marotauira, a Mahakipare, a Ngarua, a Hine-te-rongo. Ka haere mai taua heke ma te takutai, noho rawa mai ko Te Matamata i Te Mahia. Ko te take o te heke nei he whawhai na Tutekohi me ona iwi mo te patunga i a Kauere-huanui, he kuri tenei, i whakapaea na Rakaipaka i patu, i kai hoki. Ko te tangata nana i patu taua kuri kaore i mohiotia i taua wa, kaore, na Whakaruru-aunuku ke i patu.

I Pupuni tetahi kura no mua noa atu, ko te ingoa o taua kura nei ko te Kura a Tuhaeto, tetahi ingoa ko te Kura-patapatanui, na nga uri pea o Tuteihonga, o Ruapani ranei. Ko tenei kura i neke i ta Taininihi, he tino taonga taua mea i aua wa.

I muri mai o tenei ka haere mai te ope o Ngati Ngarengare, ka tae mai ki te Wairoa, ki te kainga o Ngati Tauira, he iwi nui hoki tenei i roto i to ratau pa i te Hurumua, he pa tenei. Ka tae mai te heke o Nagti Ngarengare, i ahu mai i Turanga; ka roa e noho ana i te Wairoa nei ka page 403tahaetia e taua iwi nei te manu koko, ko Tane-mitirangi, he mokai, he tino manu mohio rawa atu ki te karakia, ki te waiata, ki te makutu hoki, ki te tohu ope haere, ope taua ranei. Ka ara tena pakanga ka horo mai a Ngati Ngarengare ki Heretaunga nei. Engari i hinga a Ngati Tauira i Turiroa, ka haere a Ngati Tauira ki a Rakaipaka kia ngakia to ratau mate. Ka whakaaro a Rakai hei whakakotahitanga mana ki a Ngati Tauira me nga hapu o te Wairoa, ka whakaaetia, ka whaia mai i te ara, ka mau a Ngati Ngarengare, ka whawhai, ka hinga, ka horo mai nei ki Porangahau nei.