Collected songs and legends from the southern Cook Islands
E Tuatua Teia No Ngata
[Note added by Bob O'Brien as transcriber:] E Tuatua Teia No Ngata
E tuatua teia no Ngata, i te akaruke anga i te vaine ia Ngaroariki.
Tera te mea i akaruke ei no te kanga a taua vaine ra. E tangata aruaru aere aia i taua vaine ra kare ua e akarongo mai kare ua aia e tangi ki [unclear: tana] tane. Kua aere raua ki te pa vai, kua pai raua, kua riro atura taua vaine ra, ko Ngaro ariki ki Avaiki kia Tiaka ma Koura. Kua aru atura te tane i te tiki kua rauka maira. E muri ngao kua akatupu raua i tetai peu tera taua peu ra, e Moari, kua oti, e kua tupu te tau maro ia raua, e maro te vaine na te tane e peke te Moari kua maro te tane na te vaine e peke te moari, tei te rai maro a te tane kua peke atura te vaine i te Moari, ei reira taua vaine ra e tou ei i te tarotaro no te Moari. Tera te pee.
"Takiri ia au, takiri ia au, kia kite au i taku tane ko Etu nui, Matakaro, karo ia ai koe e, ki tai ina uru mingi, ki tai ina uru manga, kitiao nau e. Na Kui mata ingoingo, ka tu to rima i te neinei e, nini e, kua roto i te are e, tau mai to inano, kumukumu kura e, kumu ki taroa rire, ko mei runga nei e, mei raro, kavakava tei ua taku manu, kua ta iko e!"
Kua riri a Ngataariki ki te vaine i reira, ko te aerenga ia ki te ngutuare ma te vaine. Kua mae atura no te roiroi, i taua angaanga ra. Te akara maira tetai ariki i te moana, tera tana angaanga e ravakai, tera te ingoa a taua ariki ra, ko Tanevakakare. Kua akara i taua vaine ra i te [unclear: taonga] i runga i te moari, ko te ae anga mai ia i te vaka ki uta i te enua, rokoia mai e taua ariki ra. Kua vare ia e te mae a Ngata ma te vaine. Kua apai atura taua ariki ra i te vaine a Ngata ki [unclear: Itiraro]. Kia iti mangamanga ra taua vaine ra, e moana teia e aere nei no te mea kua anu i te tai, ko te aua anga ia ki te tane koia nei a Ngata, ko te riro anga teia o taua vaine ra ki Itiraro, ko te noo anga ia ki taua enua ra.
Kia kimi a Ngata iaia, kua riro mai kiaia no te kanga ra a taua vaine, kua akaruke atura a Ngata iaia. ko te aki anga ia tona enua kioa Tuarangi ko te tuatua anga ia ki te vaine ei kona koe te aere nei au ki toku enua ei reira te vaine e tapu aere ei, kare rava te tane i noo, no te mea kua iu, i te akaruru anga i te [unclear: kino]. No reira taua aiteanga tuatua ra. E aro tane kare e aki ki te vaine, e oro ra na te vaine ka aki ia ki te tane, mei teia vaine nei ko tei kanga ana i mua, e muringao kua aki akaau ki te tane, kare ra te tane i anga mai, kua aere atura ki tona enua.
E rira taua vaine ra e tou ei i te pee. Tera taua pee ra.
1 Ia ai te marama ra, ua ariki koe i te oro e.
= Ia ai te marama ra, ki e toro ai au e, kua kino akenei a Ngataariki kua mara ia ra ko au ra i te aninga e.
2 Ia ai te marama nei, oro atu i te ara, te io o te ara e, ko te toka e tu mai nei ko taku tana ariki mara ia e.
= Ia ai te marama ra, ki e toro ai au e, kua kino akenei a Ngatapuretu kua mara ia ra ko au ra i te aninga e.
3 Ia ai te marama ra nei oro atu i te ara e ko te io o te ara e, ko te toa e tu mai nei ko taku tane ariki mara ia e.
= Ia ai te marama ra, ki e toro ai au e, kua kino akenei, Ngataariki kua mara ia ra, ko au ra i te aninga
4 Ia ai te marama ra, oro atu i te ara e, te io o te ara e, ko te Miro e tu mai nei ko taku tane ariki mara ia e.
= Ia ai te marama ki e toro ai au e, kua kino akenei a Ngataariki kua mara ia ra ko au ra i te aninga e.
5 Ia ai te marama ra oro atu i te ara e, ko te io o te ara, ko te Uru e tu mai nei ko taku ariki mara ia e.
= Ia ai te marama ra, ki e toro au e, kua kino akenei a Ngataariki kua mara ia ra ko au ra i te aninga e.
6 Ia ai te marama ra, oro atu i te ara e, te io o te ara e, ko te Koka e tu mai nei ko taku ariki mara ia e.
= Ia ai te marama ra, ki toro ai au e, kua kino akenei a Ngataariki kua mara ia ra ko au ra i te aninga e.
7 Ia ai te marama ra, oro atu i te ara e te io o te ara e, ko te Aoa tu mai nei, ko taku tane ariki mara ia e.
= Ia ai te marama ra, ki e toro au e, kua kino akenei a Ngatapurotu kua mara ia ra ko au ra i te aninga e.
Tera tetai pee no Ngata rai, na taua vaine rai i tou, koia Ngaroariki.
1 Kua ati ia ravenga e tama e = E kura i te taketake e, e mii ki taku roto, ko te [unclear: ani] tane a te purotu, ko au anake tei Itikau nei e tama e.
2 E kura i te taketake tei runga tai purotu e, paiti reirei e, i karanga mai ana a Ngaro ariki e tama, e rerere taua ki [unclear: vaitoto] ariki poruturutu ai e tama e. [unclear: &]
3 Kura i te taketake e, kua taka te po iakoe ka ore i taka iaku, e putaura kai rakau tei roto io to [unclear: manava] te kura mau ki teo Atua kua matoatoa ia e tama e. [unclear: &]
4 E kura i te taketake e metua ko Apakura e, e tangi ki nga tama, e [unclear: tone] e rire, ko Turanga taua aki ki te Atu rapai reirie, e kare tama e patiu mai ki te [unclear: tapaene] anakenake ki te turoto vaine ki Itiraro e, na Ngataroa purotu e tama e.