Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1900

Pire mo Nga Whenua i Porirua me Wairarapa i Rahuitia Hei Oranga Kura

Pire mo Nga Whenua i Porirua me Wairarapa i Rahuitia Hei Oranga Kura.

No te whiunga o te patai, Kia whakaaetia kia whakaurua taua Pire ki te Whare, ka tu a—

Hone Heke (mema Maori mo te Tai Tokerau). — E hiahia ana ahau ki te whakaputa i taku kupu ki te Kawanatanga, ara, he mea atu tenei ano etahi atu whenua i rahuitia i runga i nga ritenga tiaki, kei waho atu o Whitireia, Porirua, me nga whenua i Wairarapa. Kei Hopuhopu, Waikato, tetahi whenua pera. E mea ana nga Maori e whai paanga ana ki taua whenua kia uru hoki tera whenua ki roto ki te Pire. E hiahia ana ahau kia whakaaturia mai ki au, mehemea tera e whakaurua nga whenua katoa i tukua ki te Haahi ki roto ki te Pire. Ko te Pire e takoto nei kei te whakahua anake i nga ingoa o nga whenua i Porirua me Wairarapa.

Te Hetana (Right Hon. Mr. Seddon, Minita mo nga Mea Maori).— Kaore pea e taea i naianei te paahi o tetahi Ture mo nga rahui katoa, notemea kaore i riterite nga tikanga tiaki i tukua ai aua whenua. Na, ko tetahi kua whakatutukitia etahi o nga tikanga i whakatakotoria mo etahi o aua whenua; na, ko etahi o aua tikanga tiaki kaore ano i whakatutukitia, notemea e kore ano etahi o aua mea e taea te whakatutuki. Na reira e kore e taea te paahi o tetahi Ture e pa ana ki aua whenua katoa. Me wehewehe pea nga Pire, katahi ka taea, ara, me Pire ano mo tena mo tena o aua whenua.

page 24

Hone Heke.—He rite tahi nga tikanga i tukua ai a Hopuhopu ki nga tikanga i tukua ai nga whenua kua whakahuatia nei i roto i te Pire nei; he riterite tonu nga kupu o roto i nga pukapuka nana i tuku aua whenua, a taea noatia tenei ra kaore ano i whakatutukitia nga tikanga i tukuna ai aua whenua.

Te Hetana (Right Hon. Mr. Seddon). —Mehemea ra kei te pena, kaati he takoto noa iho te whakauru o taua whenua, o Hopuhopu, ki roto ki te Pire nei, ina maro te haere o ta tatou mahi. Otira maku e ata uiui te ahua; kaore e taea e au te oati atu mo tena mea i naianei, kia tino mohio ra ano ahau ki te tino takoto o taua whenua.

Tame Parata (mema mo Te Waipounamu). —Ka patai atu ahau ki te Pirimia, mehemea kua whakaurua te rahui i Motueka, e mohiotia nei tona ingoa ko Whakarewa, ki roto ki te Pire nei. He rite tahi te ahua o tenei whenua ki nga whenua Rahui i Porirua me Wairarapa, a kua tae nga ripoata a Tiati Make ki te Kawanatanga mo taua whenua.

Te Hetana (Right Hon. Mr. Seddon). —Ki te takoto marama ena mea katoa ki te Kawanatanga, heoi e kore au e uaua mo ena whenua, ara, ka pai noa atu au kia uru ki roto ki te Pire. Engari me ata waiho i naianei kia ata uiuia e au.

Heoi whakaaetia ana kia panuitia tuatahitia te Pire.

Haere tonu nga mahi a te Whare.

No te taenga ki tetahi Pire, hoha ana te Whare, kore ana he korama; heoi hiki ana te Whare i te toru tekau meneti ki te tekau ma tahi o nga haora i te po.