Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

Nga Kaiwhakamaori O Te Whare O Raro

Nga Kaiwhakamaori O Te Whare O Raro.

Ka mea etahi mema me whakamutu tetahi o nga Kaiwhakamaori, ka kaha noa atu te mea kotahi ki te mahi, i nga tini mahi.

Timi Kara. — He huhua noatu te korero a etahi mema mo nga kaiwhakamaori. Kei te pohehe noa iho. Kaore ratou i te mohio ki te nui rawa o nga mahi o enei apiha i roto o te Whare me waho hoki. Ko tetahi mahi nui he whakapakeha i nga tini pitihana, i etahi rangi e tae ana ki te 10 i te ra. Ki te 15. Me te tiaki me te whakamaori mo nga Komiti, me te Whakamaori i nga whai korero a nga mema Maori i roto i nga pukapuka Maori mo era atu tini mahi. Nui atu te mahi o enei apiha, pena tonu te taimaha me era atu apiha o tenei Whare.

Taiwhanga. — He mea he rawa tenei te tango i tetahi o a matou kaiwhakamaori me te whakaiti i o ratou utu. He nui rawa hoki te mahi o enei tangata. Kaore e moe pai ana i nga po, me te mahi tonu i nga ratapu. Ko te mea tika me whakaneke te utu ma raua.

Tame Parata. — Kanui tona hiahia kia kaua e patua te utu o enei apiha. He nui rawa hoki no to raua mahi, kua tata pea ki te 200 nga pitihana a nga Maori i tuku mai ki te Paramete na aua apiha i whakapakeha enei mea katoa. Tera hoki tetahi mahi nui a raua he whakamaori i nga Pire Maori. He mea nui, mea taimaha rawa tenei i te mea e whakarereketia ana aua Pire ia toru ra ia wha ra. Kaua e kaiponu nga mema Pakeha. Heoi hoki te reo me te painga mo nga mema Maori ko a ratou kaiwhakamaori. Kaore nga mema Maori e korero roa ana e mau mau ana i te taima o te Whare penei me nga mema Pakeha. Ki te kore e mahia paitia nga Pire Maori tera e pa he raruraru nui ki te koroni. He page 76nui nga mana i whakapumautia i raro i te Tiriti o Waitanigi Ki nga Maori, a kua murua katoatia, a e tangohia ana tenei mea iti i nga Maori inaianei.

Timi Kara. — He kaiwhakamaori ahau no tenei Whare i mua, a e mohio ana ahau ki te mahi nui mo enei tangata. Ki taku titiro e tino iti ana te utu mo enei apiha. Kaore nga mema o tera motu e mohio ana ki te mahi nui o enei apiha. He nui noa atu ta raua mahi ki roto ki te Komiti Tikanga Maori, a he iti noa iho te moni o te koroni e pau ana ia raua. E £2,700 e pau ana i te perehitanga o nga whai korero a nga mema Pakeha ia ratou e korero roa ana. E £60 e pau ana mo te perehitanga o nga whai korero a nga mema Maori. Me titiro hoki te Whare e 40,000 nga Maori i raro i enei mema. A ki te kore e whai reo ratou i roto i te Paramete, e kore e rongo to ratou iwi i waho i nga mea e mahia ana e te Whare nei. Me whai tohu aroha nga mema o taua whare kia ratou, a kei te wa e rite tonu ai te iwi Maori ki te Pakeha, katahi ka tika kia kotahi tonu te reo. Pootitia ana te taha turaki, 19; te taha whakatu, 35; te nukunga ake i tetahi taha, 16.