Ki Te Hanga He Ture Hou.

Me mohio te whakaaro kua ngaro noa atu nga kino o mua i kino ra nga Maori o etahi wahi o to motu nei ki te noho tika a te Pakeha i runga i o ratou whenua. Koia hoki ta nga Komihana i kite ai i a ratou i taka haere nei i te motu. Ka mutu tonu te wahi e wehewehe ana te whakaaro o nga tangata Maori, ko te taha ki nga riihi me nga hoko, me pewhea ranei nga tikanga mo te riihi, me pewhea ranei nga tikanga mo te hoko? Ko etahi e mea ana, ko te riihi anake e tuku kia puare, ko etahi e mea ana me puare tab te hoko raua ko te riihi. Otira, kei te whakaae katoa ratou ki te riihi. Ko te mea e uaua nei ko te hanga i tetahi ture e rite ai nga tikanga e hiahiatia anu e te tangata. i tino rite i tino marama hoki nga korero a nga Maori i korero mai ai ki nga Komihana me ta ratou whakaatu i te ahua o nga ture e pai ai ratou. No konei au ka mea, kaore e ahei te ki penei a te Paremete—whakamanaia te hiahia a nga Maori tera e riro hei arai i nga mahi whakanohonoho whenua.

page 23

Kaire nga Maori i te tu-a-whakatete ki nga tikanga, e puta ai hei painga mo te koroni katoa. Ko te tohe a te Maori he mea kia hangaia e te Paremete tetahi ture e riro ai ma matou ano e whaka-haere o ratou whenua, i runga ano i a ratou huarahi e mohio ana; me ta ratou kupu kaore aua rite-nga a ratou e haere hei takah i te tika, hei whakararuraru ranei i nga painga mo te Koroni. I runga i te kaha o enei mahara a nga Maori, kei te aro, torn, atu ta ratou titiro ki te Paremete, me kore e ahu mai i roto i tera whare te ora e tumanakohia nei e ratou. E whakaaro ana an tara ano e tau tetahi tino tika ki runga ki to Paremeta, mehemea, ka whakaaeta to tono a nga Maori kia ratou ki roto ki nga whakahaere. No te mea, ki te kore e uru to nuinga o mga Maori ki roto ki aua whakahaere, e kore rawa e pai te tutukitanga o nga tikanga me nga ture e mahia ana e te Kawanatanga. Ma te whakahoa ki te iwi Maori ka tahi ka tika. Ko te takiwa tika tenei hei hanganga i etahi ture tika e pai ai te whakahaere a nga Maori i o ratou whenua nunui. Ko etahi o aua whenua kei te takoto kore tikanga; ko etahi kei te ahua mahia ano. Kei te whakaae tonu nga Maori ki te awhinai nga ture e tono nei ratou kia whakamanaia i runga i te mahara ma reira e tipu ai tenei iwi te Maori. Ma reira e tirohia ai ratou he tangata, a, ma reira e whakaae ai ratou ki te waha i tetahi wahi tika o nga taumahatanga o te Koroni.

Ki te rata mai te Paremete ki te iwi Maori penei me te ngakau pai o nga Maori i tae nei ki te aroaro o nga Komihana korero ai, tera e taea te horoi atu nga mauahara me nga pountanga i tipu mai i roto i nga kino o mua, tera hold e taea te whakatakoto etahi ritenga ngawari e puta pai ai nga mahi whaka-kainga whenua, e rewa ai ki runga a Aotearoa me te Koroni katoa, a, e pumau ai te ora ki nga iwi e rua.