page 113

Matakōrero

E tika ana kia kiia tēnei pukapuka, kua huaina nei ko Matariki he pukapuka kokoti tau. Ko te pukapuka tuatahi kē hoki ko tērā i huaina ko Otara kōrero. No te tau 1945 ka whakaae te Poari o te Tahua mo nga Mea Maori (The Maori Purposes Fund Board) ma rātou e tā a Otara kōrero, engari me tāpiri atu he kōrero whakamārama kia kore ai e pōrahurahu a tātou tamariki, a tātou mokopuna a nga tau e heke iho nei. I puta te kupu a te Poari me ta Otara kōrero ki te Reo Ingarihi. I taku hiahia ma Apirana Ngata te nuinga o nga kōrero e whakamārama, he mahi tohunga hoki, ka hoatu e au te nuinga o te pukapuka ki a ia, mana e whakamārama. Kei te mahi tonu ia ka tīmata te kauwhau i tana pooti, ka wareware ta māua pukapuka. Taihoa rā a Otara kōrero e tā.

I a au e tatari ana ka tīmatatia e au te whakawhāiti i nga kōrero mo te pukapuka tuarua ka huahina nei ko Matariki. He take anō i hohoro tonu ai taku tuhituhi, arā, he kupu mai na nga tamariki mātau o Pōneke me whakapau aku tau mōrehu ki te tuhituhi pukapuka.

āpōpō ea tonu ai i a au te tono mai a Pōneke, ma muri na e tā. Koia nei rā te kokoti tau o Matariki. Kei te whakamamae tonu a Otara kōrero, te tuakana, ka whānau nei ko te taina.

Ko te nuinga o nga kōrero o Matariki he mea māhiti mai no Te Pīpīwharauroa, no Te Kopara, no Te Toa Takitini, apiti atu ki ētahi kōrero hou. I tuhituhia anō ki te Reo Ingarihi nga whakatauki, hei kōrero ma nga tamariki i whakaakona ki nga kāreti, kia mārama ai.

Mo te ingoa nei mo Matariki; ko Matariki he rangai whetu ehara i te whetu kotahi; waihoki ko a tātou kōrero, ehara i te mea na te whetu kotahi, engari na te rōpū, i tika ai nga kupu o te waiata. Tērā a matariki huihui ana mai.

I māhititia nga kōrero i runga i te āhua o te reo, i runga hoki i nga take. I tuhia nga poroporoaki i te mea kua oti kē te tuhituhi ka mutu anō tāku he tango mai. He tokomaha nga tāngata nunui, nga wāhine nunui, kāhore he poroporoaki, he kore tonu hoki; kaore i tuhituhia. He poroporoaki anō kei te toe mo nga pukapuka o muri ake nei. Ka waihotia ēnei poroporoaki hei tangi ki te hunga kua rupeke atu ki te pō. Ko nga huhua kōrero ka waihotia hei reo warowaro i te ao, hei whakarongo ma nga uri i te ao, ma nga tamariki, ma nga mokopuna.

page 114

E nga iwi, e nga hapū, e nga tini hoa, inā rā ka tukuna atu a Matariki, he rangai whetu, poka kē te korōria o tētahi whetu i tētahi whetu, hei hoa katakata, Tēnā koutou katoa i raro i te maru o to tātou Ariki.

Heoi nei

Na Reweti T Kohere

Rangiata

East Cape

1947