Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

New Zealand: Acts affecting Native Lands, 1886, 1888-91 and 1894-95

(4.) Whakatikatika

(4.) Whakatikatika.

38.Ka ahei te Kooti, tetahi Kai-whakawa ranei i ia wa i ia wa ki te whakauru i nga kupu e tika ana hei whakatikatika i etahi mea hapa, pohehetanga ranei i roto i tetahi whakawakanga, pukapuka ranei, ki te whakamana ki te tuhituhi ranei i te whakataunga i meingatia kia whakapuakina i runga i tetahi whakawakanga, ahakoa i tonoa kahore ranei i tonoa, i runga, i te tikanga (mehemea ia tena ano he tikanga) mo te utu i nga moni e tika ana kia utua, i runga i ta te Kooti i mahara ai he mea tika.
39.

Mehemea i pohehe te mahinga tera ranei e pohehe a muri ake nei te mahinga o tetahi putake a i te putanga o te ota a te Kooti ka kitea me i kore taua pohehetanga kua kore e mahia peratia, mehemea ranei i hapa tetahi mea tera ranei e hapa tetahi mea a i te putanga o te ota a te Kooti ka kitea i hapa tetahi tikanga kihai i hiahiatia kia hapa pera, a na taua hapanga i kore ai e mahia tetahi tikanga, a mehemea kua he a muri ake nei ranei te he ai te whakatau a te Kooti i tetahi putake o te ture, i roto i nga marama e toru i muri iho o te whakataunga o nga take ki te whenua, kua mana ranei tetahi ota, kei reira i runga i te tono a pukapuka a tetahi tangata e ki ana na taua pohehetanga hapanga, whakataunga hetanga ranei a tehahi putake o te ture i pa ai he mate ki a ia ka ahei te Tumuaki Kai-whakawa ki te whakaputa i tana ota whakahau kia whakatikaia aua putake i runga i tana i mahara ai he mea tika, a mehemea e mahara ana ia e whaitake ana ka ahei ia ki te wbakarereke i taua whakataunga a te Kooti.

Me ata whakaatu e taua tono nga putake i tonoa ai, a me tautoko taua tono e tetahi pukapuka oati e tetahi pukapuka whakaaturanga pono ranei, he mea oati e te tangata mana te tono.

Mehemea e pa ana taua tono ki te whenua, ka ahei te kai tono ki te rehita i te tauira whaimana o taua tono.

Engari kaore he ota pera e whaimana ki runga ki tetahi pukapuka tuku i tetahi whenua i mahia i muri iho i te whakataunga o nga take ki taua whenua, i mahia ranei i mua atu o te rehitatanga o tetahi tono pera, ki te kore e matua tuhituhia te whakaaetanga ki taua ota e nga tangata katoa e uru ana ki taua tuku.

Ko te whakataunga a te Tumuaki Kai-whakawa mo tetahi tono pera ka tuturu rawa, ki te kore e whakaaetia e ia i roto i nga ra e whitu i. muri iho i taua whakataunga kia tukua atu he tono whakawa tuarua.

Kaua e tukua he tono i raro i enei tikanga mo tetahi mea i he i mahue ranei e uru nei ki raro i nga tikanga o te tekau-ma-toru o nga tekiona o "Te Ture Whakatikatika i nga Ture Kooti Whenua Maori, 1889," a kua takoto nei he tono i mua ake nei kia whakatikaina tetahi whakataunga, i tetahi take ture ranei kua oti nei te whakahaere e te Hupirimi Kooti, kei te tarewa ranei i roto i taua Kooti.

40.Mehemea ka kitea e tetahi Kairuri, i a ia e mahi ana i tetahi ruri hei whakarite i nga tikanga o tetahi ota, he mea tika i runga i page 12tetahi putake kia whakapeautia tetahi raina, etahi raina ranei, kua whakatakotoria e te Kooti, me tere tana tuku atu i te whakaatu ki te Kai-rehita, a i te taenga atu e taua whakaatu ka ahei tetahi Kai-whakawa ki te uiui i taua mea i runga i tana i mahara ai he mea tika, a i te mea kua rongona nga korero a nga taha e rua hei reira mana e whakarereke e whakatikatika ranei taua ota i runga i tana i whakaaro ai he tika.