Te Whakapapa O Te-Pieri
(Nga-Ti-Hau)

Pieri, tana ko
Matata, tana ko
Ta-te-tui, tana ko
Te-rapa, tana ko
Te-uira, tana ko
Te-aniwaniwa, tana ko
Wara-wara-te-rangi, tana ko
Waitiri ka moe i a Kai-tangata, ka puta ko
        Punga, tana ko
        Punga-nui, tana ko
        Punga-roa, tana ko
        Punga-roka, tana ko
        Tarau-ai-te-rangi, tana ko
        Tu-hanga, tana ko
        Rei-hia, tana ko
        Hema, ka moe i a Uru-tonga, ka puta ko
        Tawaki, ka moe i a Maikuku-makaka, ka puta ko
                Reke-awani, tana ko
                Te-kahui-mauriuri, tana ko Moraki-tu, tana ko
                Moraki-hau, tana ko
                Wiro-tupua, ka moe i a Tapu-i-mahara, ka puta ko
Tai-te-ariki, tana ko
Tai-parae-roa, tana ko
Wai-matua, tana ko
Enei-unga, tana ko
Pou-waka-rau, tana ko
Mawete-iti, tana ko
Rongo-iti, tana ko
Waka-patari-onga, tana ko
Te-ika-taui-rangi, tana ko
Tu-karangatia, tana ko
Tama-roro-ki-te-rangi, tana ko
Paerangi, tana ko
page (B7.P97)(241)(260) Mata-raha, tana ko
Koaha, tana ko
Hoi, tana ko
Oua-wiri, tana ko
Tu-tapu, tana ko
To-mate-anini, tana ko
Te-uru-rangi, tana ko
Karanga-tae, tana ko
Te-kiwa-rangi, tana ko
Te-ata-o-rongo, ka moe i a Nei-hu, ka puta ko
        Rae-ka-piki
        (Hine-toia, ka moe i a Te-puha-te-rangi, ka puta ko
        (Rua-mene

ko Tu-mahu, ko Rua-mai-te-ra, Rae-karanaki, ko Te-au-miti, ko Te-uru-i-te-rangi. Ka moe i a Ahuru kia puta ko Huia-te-rangi. Ka moe i a Te-ata-mounu kia puta ko Te-ao-piki-mai, ko Te-ao, ko Tu-mai, ko Wai-he-poa (koia ra te tupuna o Te Here-kiekie o Tau-po), ko Te-rangi-ta-kuku, tana ko Rangi-iri-au nana i kohuru a Kiwi……….

Ka puta i muri i a Huia-te-rangi ko Tu-mahau, ko Wakaau, ko Hoki-mihia.

Ka puta ta Tu-mai ko Te-ao-tu. Ka moe i a Ngongoro, ka puta ko Himiona. Ka moe i a Meri-huia.

page (B7.P95)(66)(231)

Te Whakapapa O Te-Ao-Whakatari
(Nga-Ti-Hau)

Ka moe a Te-ao-whakatari i a Maari-waitiri kia puta ko Maihi-nui-a-te-au-pouri, tana ko Nana-hapuku, tana ko Tapuhi-koe-aki, tana ko Poka-tea, tana ko Tua-roa-wana, tana ko Tunga-papa-roa, tana ko Te-nga-riki, tana ko Taka-ra-tai, tana koTu-mokai. Ka moe i a Hine-iti kia puta ko Tau-tu-rangi, ko Hine-te-ka-whe, ko Miru-kino. He rangatira a Miru-kino no te iwi nei no Nga-ti-hau, a na te tahi ano o taua iwi aia i kii kia kohurutia aia, a ka whanga aia a Muri kino i te ra i haere atu ai aia i Whanga nui ki Tau po ma Rangi-po, a ka tahuna te hangi ka ka, he mea hoki he whakarauora a Miru kino na te tangata e mea nei kia kohurutia a Miru kino eia, ka ka te hangi a te tangata ra, a ka mohio atu a Miru-kino ki te kohuru mona, a ki te hangi ra hei tahu i aia, ka tu te karakia a Miru kino kia ora ai aia, kia kore ai aia e kitea ana oma, a ka whati atu aia i Rangi-po ka ahu ki Whanga nui te haere. Koia nei te tai ora te karakia a Miru-kino:

Ko te Rangi anake e tu nei,
Ko Papa anake e takoto nei,
Kai Rangi wetea
Kai Rangi taratara
Ki Toka-tapu
Kai Tuna mania
Kai Tuna-paheke
Haere i te ara o Tuna

Ka pahure a Miru-kino a kihai aia i rokohanga, a ora atu ana aia.

Ta Tau-te-rangi ko Rangi oe(hoe), tana ko Hine-maro, tana ko Hine kura, tana ko Tama-page (262)(2)-i-waho. Ka moe aia i a Hine-poko ka puta ko Tu-te iki, ko Hine-repo, ko Hine-te-ao, ko Uru-kite.

Ta Tu-te iki ko Tuki, tana ko Pu-oho, tana ko Tama-i-kuku, tana ko Mawiti.

Ta Hine-te-ao ko Peke-tai. Ka moe i a Waka-rongo, kia puta ko Te-kengo, tana ko Rangi-paetai, ko Pewa. Ta Rangi-pae-tai ko Mate kingi Pae-tahi. Ka moe i a Nare-te kohikohi, ka puta ko Hone Pae-tahi.

Mira-Kino
(Nga-Ti-Pou-Tama)

Ko Mira-kino he tupuna na Pae-tahi (Mete Kingi) a i nga ra ona e ora ana, ara o Mira-kino i turia aia me tana iwi e te taua, a taea ana taua iwi o Mira-kino, a ko Mira-kino i mau i te herehere, a he rangatira a Mira-kino. Koia aia i kiia ai me patu a me topa koe kai ai.

A i te wa ano ona o Mira-kino e noho tata ana ki aua hoa riri, ka keria te umu a ka tahuna hei topa i a Mira-kino, me te mohio mai ano ona o Mira-kino mona te umu e tahuna ra, a ka tu tana hiahia ka karakia puku aia i tana tai, ara i tana karakia kia ora ai aia, kia pahure ai aia, i ana hoa riri a koia nei taua tai ana i karakia ai ki aia, otira na tona iwi o Nga-ti-pou-tama taua karakia, he karakia tapu na taua iwi:

Ko Rangi anake e tu nei
Ko Papa anake e takoto nei
Kai (Kei) rangi wetea
Kai (Kei) rangi tara
Tara ki toka tapu
Kai (Kei) tuna mania
Kai (Kei) tuna paheke
Haere i te ara o tuna.

Mutu kau ano tana karakia i taua karakia nei, ka whakatika ia ka haere, a kihai rawa ana hoa riri i kite atu i aia, a haere na aia, ano he tuna e pahure ana i te ringa ngoikore ki te hopu a pera.

Te Whakapaparanga O Rangi-Tauira
(Nga-Ti-Hau)

Ta Rangi-tauira ko
Pai-rangi, tana ko
Mata-araha, tana ko
Koropanga, tana ko
Ua-wiri, tana ko
Tu-tapu, tana ko
Te-mate-anini, tana ko
Uru-rangi, tana ko
Karanga-tai, tana ko
Angi-waka-kuhua, tana ko
Rangi-te-kiwa, tana ko
Paki-iwi-rangi, tana ko
Te-kiwa-rangi, tana ko
Te-ata-o-rongo, tana ko
Ta-uru-o-te-rangi, tana ko
Kiore-o-te-rangi, tana ko
Te-maho-o-te-rangi, tana ko
Te-ao-piki-mai, tana ko
Te-uru-ki-waho, tana ko
Te-waka-tutu, tana ko
Te-waka-rara, tana ko
Te-ata-i-au, tana ko
Te-purutanga, tana ko
Tawanga, tana ko
Te-hunga-rere, tana ko
Te-rito, tana ko
Tauira, tana ko
Ka-rere-te-kawa-e, tana ko
Papa-tu-a-nguku, tana
Ko Tau-roa tenei

Whakapapa O Tahora-Tai
(Nga-Ti-Rau-Kawa)

Ta Tahora-tai ko Horo-uta, tana ko Tu-patu-nui, ana ko Ao-rere, ko Ihenga-ariki, ko Ra-to-rua, tana ko Kawa-i-mua, tana ko Pute.

Ka moe a Kawa-i-mua i a Koko-ki-rangi. Ka puta ko Kau-tu, ko Hakeke. Ta Hakeke ko Huria hakeke, ana ko Te-rina, ko Rangi-po.

Ka honoa e Rawiri ko taku tupuna ko tona tupuna e mea ana ahu ko to muri iho o toku tupuna ko Tu-ka-toatoa. Ko Tu-tahi-o-rehua, e mea ana ahau, kahore ahau i mohio ko tena te teina o toku tupuna, a e he ana ena korero, i te mea hoki e korerotia ana e o mua tohunga he taniwha a Tu-ka-toatoa, a e mea ana matou ko aku maatua i a Rangi-waho, a i a Kauwae anake te whenua, i te mea, ko nga rakau karaka e tupu nei i taua whenua nana i tou, ka tupu aua karaka, a na taua tupuna i homai ki a Toko-uru raua ko Te-hakeke, a ko etahi o aua rakau karaka i hoatu ki a Te-ahuru, a na Te-ahuru i whakahau ki nga tangata kia toua etahi o nga hua o aua karaka ki te whenua kia tupu ai hei karaka kai ma te iwi.

Te Whakapapa O Hama, Te Iwi O Tau-Po
(Nga-Ti-Tu-Whare-Toa)

Ta Hama, ko Hama ano, tana ko Mawake-nui, tana ko Mawake-roa, tana ko Mawake-tau-po, tana ko Tu-whare-toa, tana ko Rake-upukia (hopukia), tana ko Taringa, tana ko Pu-te-tawa, tana ko Rangi-ita, ko Parapara-i-ika, ko Turu makino.

Ta Rangi-ita ko Pari-kawa, ko Tama-mutu. Ta Pari-kawa ko Era, tana ko Pakake, tana ko Rangi-pu-mamao, ko Ka-hura-tahi, ko Nga-motu.

Ta Rangi-pu-mamao ko Ti-hau, tana ko Whata-nui, tana ko Tutaki, ko Ta-uri, ko Te-aua.

Ta Parapara-i-ika ko Rua-ki-ao-tea, ko Mahu-i-ka.

Ta Rua-ki-ao-tea ko Waka-toto-pipi, tana ko Hine-kai hinu, ko Eka, ko Kai-hinu, ko Ngau-para.

Ta Hine-kai-hinu ko Piki, tana ko Tu-oha me Poto, he mahanga raua.

Ta Turu ma kino ko Tawi, tana ko Mahau, tana ko Tu kino, tana ko Te heuheu, ko Te kehakeha, ko Haki taua.

Ta Te heuheu ko Te-heuheu-ingoa, ko Iwi-kau.

Ta Te heuheu ingoa ko Te-waka (i mate tenei i te horo whenua), ko Te-kaikai, tana ko Te-horo-nguku(nuku).

Ta Mahu-i-ka, ko Painga, tana ko Tu-maro, tana ko Te wata (whata), tana ko Tau-teka, i mate parekura tenei ki Wai-totara, tana ko Hore kiekie, ko Hemo-po, ko Tu-hau ka moe i a Mihi-ata.

Ta Te-hore-kiekie ko Kuru pounamu, ko Te-rori.

Ta Tama-mutu ko Ka-paua, tana ko Meremere-kai-toa, tana ko Rangi-tua-matatoru, tana ko Rangi-i-rawea, tana ko Tumu, tana ko Mania-poto.

Ta Eka ko Te-i-taua, tana ko Tu-roa, ko page (267)Maketu, ko Mohoao, ko Pai-rangi.

Ta Tu-roa ko Pakoro, ko Te-kaponga, ko Tahana, ko Rapana, ko Te wira.

Ta Pakoro ko Morehu, ko Whetu, ko Mihi-ata, ko Pohe.

Ta Kai-hinu ko Tamati waka, tana ko Tamihana kou ta ora.

Ta Mohoao ko Hori-patara.

Ta Ka hura-tahi ko Era, tana ko Wiremu Eruera-Tauri.

Ko te tama tua rua, e ariki ana aia i nga uri o tana whaea.

Te Whakapapa O Te-Kahui-Tu
(Te Matua Tane O Amohau)
(Puke-Tapu)

Ta Tu-mua, ko Tu-roto, tana ko Tu-whanga, tana Tu-pouri, tana ko Tu-marama, tana ko Marama-tahi-i-haoa -te-rangi. Ka moe i a Pae-nui-o-te-rangi, kia puta ko Tu-te-roki, ka puta ko Tu-te-roki, ka puta ko Tu-marewa, ka puta ko Tu-ngatata, ka puta ko Tu-whakangia, ka puta ko Tu-pokaikai, ka puta ko Tu-whakaihia, ka puta ko Tu wharaunga, ka puta ko Tu-makoha, ka puta ko Tauira o-hua, ka puta ko Tu-rapa-oe(hoe) (Taura-paoea), ka puta ko Rona-mai-te-ra he wahine, tana ko Taura-matau. Ka moe aia i ana wahine e rua, kia puta i te wahine matua ko Tutaki-ao-mira, a i te wahine hoahoa ka puta ko Ao-mira, or Tutaki.

Ka moe a Tutaki i a Maru-kore kia puta ko Hine tawhao, tana ko Kai tangi-ika, ko Rae-pa-kao, ko Kaua(Kawa)-kino, tana ko Rongomai-ro, tana ko Uru-rangi. Ka moe i a Mata-renga, kia puta ko Tapuhia. Ka moe i a Ngata, kia puta ko Mahau.

Ko Te Whakapapa O Te Kahui Ru
(Te Matua Wahine O Mahau)
(Puke-Tapu)

Ta Te-kahui-ru ko Ru-nuku, tana ko Ru-rangi, tana ko Ru-papa, tana ko Ru-pioi, tana ko Ru-papa-mania, tana ko Ru-papa-paheke, tana ko Ru-papa-u, tana ko Tupe-aro-kewa, tana ko Hua, tana ko Hua-te-tangata, tana ko Ra-kei-haea, tana ko Te-rangi akuanei, tana ko Te-rangi-apopo, tana ko Te-rangi-punga rere, tana ko Te-rangi au atu, tana ko Raki-haia tua rua, tana ko Rakei-a-tane, tana ko Tu-kai-kore, tana ko Mapu-kewa, tana ko Akura-kino, tana ko Rakei-tuitui, tana ko Tawake-tu, tana ko Tawake-rere, tana ko Tawake-poua, tana ko Tawake-tau-ai, tana ko Tawake-piu-kura, tana ko Tawake-aro-nui, tana ko Te-tiki, tana ko Te-wai-toko-rau, tana ko Te-matoha, tana ko Kare-tu-rangi, tana ko Tawareware-te-rangi, tana ko Hine-wai-tau, tana ko Umu paka, tana ko Uru-rangi, tana ko Tapu hia, tana ko Ma hau.

Nga Tupuna O
Wiremu Kingi Rangi Ta-Ke
Of Waitara
(Puke-Tapu)

Ko Mauri-rangi he wahine, ko te putake aia o Wiremu Kingi. I moe taua wahine i a Tu-apa-rua, he ika tere mai ara he tangata paea mai i te waka tere nei o nga whenua noa atu, ka moe i te wahine i a Mauri-rangi. Kahore ona waka ka puta tana ko Rangi-roa, ko Mauri-rangi he wahine. Ka moe a Mauri-rangi i a Tu-apa-rua. Ka puta ko Rangi-roa, tana ko Pou-rewa, tana ko Rangi-roa ano, ana ko Tu-taupiri, ko Horo. Ta tu-taupiri ko Mawhe he wahine tana ko Mihi he wahine tana ko Rere-tawhangawhanga, tana ko Wiremu Kingi-te-rangi-ta-ke.

(This is to follow 147)